دبیرکل جماعت در نشست مشترک شورای مرکزی، هيأت اجرایی مرکزی و رؤسای هیأت اجرایی استان‌های جماعت بر اهمّیّت هم‌سویی و وحدت فرهنگی در پرتو ارزش‌های اسلامی تأکید و آن را لازمه‌ی پیشوایی امّت اسلام دانست.
به گزارش اصلاح‌وب، استاد عبدالرحمن پیرانی، در این نشست که روز پنجشنبه ١٩ بهمن‌ماه جاری در تهران برگزار شد، در بخش اوّل سخنان خود، اهمّیّت همکاری و هم‌اندیشی و نحوه صحیح و خداپسندانه‌ی آن را تبیین کرد؛ وی با اشاره به آیه ١١٤ سوره نساء که می‌فرماید: «لَّا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا» ﴿النساء/١١٤﴾ «هیچ فایده و خیری در با هم صحبت کردن آن‌ها نیست مگر آن‌که کسی به صدقه دادن و نیکویی کردن و اصلاح میان مردم امر کند؛ و هر که در طلب رضای خدا چنین کند به‌زودی به او اجر عظیم کرامت کنیم.» اظهار داشت: «طبعاً بحث نجوا در قرآن به صورت متعدّد مطرح شده است؛ خداوند در این آیه می‌فرماید خیری در جلسات و نشست‌های خاص نیست مگر برای سه هدف:
١. امر به صدقه؛ پرداخت مال یا رساندن نفع به دیگران
٢. امر به معروف و یا هر کار نیکو و پسندیده انجام دادن
٣. اصلاح‌گری میان مردم؛ اصلاح رابطه مردم با خدا، با یکدیگر و با هستی. این‌ها دروازه‌های بزرگ و بلند سه‌گانه خیرند که از شاخص‌های رفتار اجتماعی دین‌داران، اهتمام جدی و پرداخت به این امور سه‌گانه است.»
دکتر پیرانی با بیان این‌که «محتوا و محور هم‌اندیشی‌ها و نشست‌های خصوصی، اگر حول این سه محور باشد، مورد رضا و تأکید خدا و طبعاً مستحقّ پاداش بزرگ و ارزنده از سوی اوست» افزود: «در مقابل و ورای این سه امر استثنا شده، نتایج شرّ و زیانبار خواهد بود و جلوه‌ای از فعّال‌سازی همان عداوتی است که قرین هبوط آدم شده است: «...وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ...» ﴿البقرة/٣٥﴾ «...و دستور دادیم که (از بهشت) فرود آیید که برخی از شما برخی را دشمنید...» عداوتی که نوع و زمان و عاملان آن متنوّع‌اند امّا در هر حال ماهیّت شرّ و ویرانگرش باقی خواهد بود.»
وی ادامه داد: «گویی شرّ و بدی نیز، نوعی آینده تکوینی زندگی دنیوی است. وجود این شرّ و این زمینه عدالت، مستلزم دفاع جدّی و مهار نیروهای شر از طریق ایمان و عبادت و تلاش برای برقراری آزادی و عدالت در جامعه است که این تلاش در عرف دینی، به تدافع تعبیر شده است: «...وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّـهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الْأَرْضُ...» ﴿البقرة/٢٥١﴾ «...و اگر خدا برخی مردم را در مقابل بعضی دیگر برنمی‌انگیخت فساد روی زمین را فرامی‌گرفت...»»
ماموستا پیرانی تأکید کرد: «در مسیر ایمان و عبادت و برقراری آزادی و عدالت، وجود همکاری و مسؤولیت جمعی که نوعی از آن تشکیل جماعت‌ها و احزاب است، یک ضرورت است.»
وحدت فرهنگی
دبیرکل جماعت در بخش دیگری از سخنان با تأکید بر اهمّیّت هم‌سویی و وحدت فرهنگی، تصریح کرد: «یکی از مهمترین برکات اسلام، ایجاد یک همگونی فرهنگی در میان پیروان ناهمگون دین است؛ بلال که هم برده است و هم فقیر و غریب، وقتی توسّط ابوبکر -رضی‌الله‌عنه- آزاد می‌شود، عمر بن خطاب -رضی‌الله‌عنه- می‌گوید: «أعتقَ سیّدُنا سیّدُنا» یعنی هردو را با واژه سید یعنی آقا و بزرگ و سرور خویش و مسلمان می‌نامد. یا می‌بینیم وقتی طعن نژادی مطرح می‌شود، پیامبر –صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم– آن را از بقایای فرهنگ جاهلیّت می‌شمارد و بسیار خشمگین می‌شود.» استاد پیرانی افزود: «مهمترین و با عظمت‌ترین نتیجه و برآیند تعالیم دین مبین اسلام وحدت فرهنگی است، وحدتی که به دنبالش تمدنی بی‌نظیر فراتر از وابستگی‌های قومی، قبیله‌ای، منطقه‌ای و زبانی ظهور کرد و عربی، فارسی و رومی را در یک صف قرار داد و همه را به یک رنگ درآورد لذا اسلام سایر رنگ‌ها را از اعتبار انداخت و رنگ و صبغه الهی را جایگزین کرد: «صِبْغَةَ اللَّـهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّـهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ...» ﴿البقرة/١٣٨﴾ «رنگ خداست (که به ما رنگ ایمان و سیرت توحید بخشیده) و چه رنگی بهتر از رنگ (ایمان به) خدا؟...»
«إِنَّ هَـذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً...» ﴿الأنبياء/٩٢﴾ «و بی‌تردید این [اسلام] آیین [حقیقی] شماست در حالی که آیینی یگانه است...»»
وی بیان کرد: «وقتی ارزش‌ها و مبانی فکری، متفاوت و متضاد باشد، قضاوت‌ها و در نتیجه رفتارها نیز به سمت تضاد پیش خواهد رفت و ریشه بسیاری از ستیزها و نزاع‌ها، همین تفاوت در نگرش‌ها و ارزش‌های فرهنگی است. از این رو، قرآن با تأکید بر ارزش‌های فرهنگی مشترک، زمینه انسجام فکری و فرهنگی مسلمین را فراهم و مستحکم می‌کند.»
دکتر پیرانی خاطرنشان ساخت: «امّتی که می‌خواهد حامل امانت الهی و ایفاگر نقش پیشوایی مردم (لِّتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ) باشد، اگر متفرّق و همگریز و همستیز باشد، نیرو و جایگاهی نخواهد داشت؛ و لذا ترویج و تعمیق موازین و ارزش‌های مشترک یک امر حیاتی است. آن‌چه به عنوان نهج و تربیت در جماعت دعوت و اصلاح مطرح و مورد تأکید قرار گرفته است، همین اصلاح و پرورش بر اساس موازین، مبانی و ارزش‌های اسلامی است.»
وی افزود: «بیداری اسلامی به عنوان یکی از افتخارات مسلمین در سده اخیر، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها و کامیابی‌هایش، احیا و تقویت همین همگونی فرهنگی است؛ تأکید کردن بر گشودگی ذهن و نفی جمود، نفی خودحق‌پنداری و اهتمام به شورا و گفت‌وگوی سازنده و ارزش‌های مشابه، در همین راستا بوده است.»
تربیت فرهنگی
استاد پیرانی در بخش سوّم از سخنان خود ضمن اشاره به موفقیّت‌های جماعت در تربیت، خدمت، اصلاح‌گری و وحدت، بر لزوم تلاش بیش‌تر در زمینه همفکری و فعّالیّت‌های جمعی تأکید کرد و اظهار داشت: «جماعت با تأکید بر تربیت و تقوا، نقش مهمّی در تربیت فرهنگی داشته و توانسته است در پرتو همین ارزش‌های مقوّم همگرایی، اقوام و مذاهب گوناگون را با هم پیوند دهد و زمینه روانی انسجام فرهنگی و وفاق ملی را احیا و تقویت کند.»
وی افزود: «جماعت توانسته است در عین منع آگاهانه عواطف منتج به انزوا و بدبینی، افرادی پرورش دهد که قابلیّت و علاقه نقش‌آفرینی اجتماعیِ مبتنی بر مسؤولیت اجتماعی و دلسوزی برای ملک و ملّت، در آنان دیده می‌شود. ما به برکت اعتدال و میانه‌روی در اندیشه و رفتار و نیز وحدت فکری و انسجام جمعی از خشونت‌ورزی در امان ماندیم نه خود به سمت تندروی می‌رفتیم و نه جوانان را فدای خشونت‌ورزی خویش کردیم.»
وی هم‌چنین گفت: «تقبیح و نفی خشونت و منع انحصار فرهنگی و تشویق به گفت‌وگو و ارتباط، سبب شده است که انرژی و فعّالیّت افراد جماعت، جنبه سازنده پیدا کند و خرج عواطف خلاف مصلحت مسلمین و به‌ویژه هموطنانمان نشود و این در شرایط کشور و منطقه، یک موفقیّت است که مورد اشاره و تحسین ناظران عملکرد جماعت است.»
وی افزود: «به عنوان تحدّث به نعمت خداوند و بدون فریفتگی و غرور، حقیقتاً پرورش انسان‌های خودباور، خیرخواه و فروتن و همسوسازی آنان در مسیر خدمت و اصلاح‌گری و اعتدال و همگرایی، یک موفّقیّت بزرگ و جای افتخار است و حمایت و تقویت آن، وظیفه دلسوزان جامعه اسلامی و کشور است.»
استاد پیرانی هشدار داد: «نباید عوامل این موفّقیّت، یعنی ارتباط با خدا، تقوا، انسجام فرهنگی و سازمانی، خودباوری، امیدواری و فعّال‌سازی انرژی خیر و مثبت، مورد غفلت قرار گیرند. روحیّه و ادبیّات ما باید عاری از القای یأس و واگرایی و منفی‌گرایی باشد. در عین حفظ شجاعت واقع‌نگری، رصد مشکلات و ضعف‌ها و اعتراف به تقصیرها، باید با توکّل به آفریدگار، به چاره‌جویی و درمانگری پرداخت و مسؤولانه به اصلاح امور پرداخت.»
وی اذعان داشت: «ضعف فضای فعّالیّت جمعی و ضعف تمرین هم‌سویی که یک عیب بزرگ ماست، فعّالیّت جمعی را در کشور ما با مشکلات زیادی همراه کرده است که صبوری و ظرافت فراوان می‌طلبد.»
دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح در پایان تأکید کرد: «جماعت علاوه بر تعلیم و تربیت اسلامی، اعتلای فرهنگی سیاسی شهروندان و کمک به توسعه کشور را نیز برعهده دارد و باید در چهارچوب قوانین و نیز منهج خود و متناسب با ظرفیّت و امکانات و توان خویش، به برقراری و تقویت آزادی و عدالت و رفاه در کشور کمک کند.
عبور دادن نسل کنونی بشر از میان مناظر و صحنه‌های خیره‌کننده و دام‌های وسوسه برانگیز و ایمان برانداز مأموریتی محوری، خطیر و طاقت‌فرسا است، این شرایط حساس ایجاب می‌کند تا از ساده‌انگاری، سستی، عجله و عاطفی برخورد کردن جدّاً پرهیز شود و با جدیت و اشتیاق و فهمی دقیق از واقعیت‌ها، نیازها، امکانات و موانع و در چارچوب برنامە و سیاست‌های جمعی ایفای نقش کنیم.»
نظرات